Trong nuôi tôm, ngoài vấn đề tôm chết sớm do hội chứng EMS hay chứng mềm vỏ trên tôm, thì có một vấn đề khác mà bà con nông dân hay gặp trên tôm đó là Bệnh đốm đen trên vỏ tôm. Đây là loại bệnh thường gặp trên tôm thẻ chân trắng, gây ra thất thoát lớn đền 80% đàn nuôi nếu phát hiện trễ. Đây là loại bệnh phức tạp, khó phòng tránh, nếu phát hiện trễ thì điều trị không hiệu quả và phải tiến hành thu hoạch sớm, giảm lợi nhuận của bà con.

Nguyên nhân, cách phòng và trị Bệnh đốm đen trên vỏ tôm

Để hiểu rõ hơn về Bệnh đốm đen trên vỏ tôm cũng như phương pháp ngăn ngừa và điều trị hiệu quả. Bác sĩ nhà nông xin cung cấp những thông tin cần biết về chứng bệnh này cho bà con tham khảo.

Dấu hiệu Bệnh đốm đen trên vỏ tôm

Bệnh đốm đen trên vỏ tôm thường gặp ở những ao nuôi có hàm lượng khí độc NH3 hoặc NO2 vượt ngưỡng cho phép, độ kiềm không đạt 100 ppm và nồng độ oxy không đạt tối thiểu 6 ppm trong quá trình nuôi.

Bệnh đốm đen thường xuất hiện ở tôm 20 ngày tuổi cho đến 90 ngày tuổi, đặc biệt ở giai đoạn phát triển 29 – 49 ngày tuổi. Bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn chuyển mùa với thời tiết thất thường kéo dài. Tuy vậy tôm vẫn có nguy cơ bị bệnh bất kể giai đoạn nào trong năm.

Dấu hiệu lâm sàng ở Bệnh đốm đen trên vỏ tôm

Tôm lờ đờ, biếng ăn hay bỏ ăn
Tôm lâu lớn
Trên thân tôm xuất hiện những đốm đen li ti, hoặc những mảng màu tối, phụ bộ bị tổn thương như mòn đuôi, cụt râu…
Nếu bệnh trở nặng, gan tụy của tôm bị đen và có mùi hôi

Diễn biến quá trình Bệnh đốm đen trên vỏ tôm

Trong giai đoạn đầu của Bệnh đốm đen trên vỏ tôm, các dấu hiệu không rõ ràng và thường dễ bị nhầm lẫn với các chứng bệnh khác như: mòn phụ bộ, mòn đuôi, cụt râu..tôm vẫn ăn bình thường, không có dấu hiệu của hoại tử gan tụy, ruột vẫn đầy thức ăn. Một triệu chứng khác bạn có thể quan sát là râu và đuôi tôm chuyển sang màu đỏ (trường hợp nhiễm khuẩn nặng), tuy nhiên dấu hiệu tổn thương chưa thực sự rõ ràng.

Ở giai đoạn 2 của bệnh, trên vỏ tôm bắt đầu xuất hiện những đốm đen rải rác. Những vết đen thường xuất hiện trên giáp đầu ngực, thân tôm, tuy nhiên những triệu chứng này đôi khi bị hiểu nhầm là vết va chạm của tôm với nhau trong điều kiện thả dày, từ đó bỏ qua những dấu hiệu nguy hiểm khác. Ở giai đoạn 2, tôm bắt đầu bỏ ăn, chết rải rác, chậm lớn, những trường hợp bị trắng lưng, đục thân hay lột xác không hoàn toàn xuất hiện. Nên thường xuyên thăm ao để phát hiện những bất thường của tôm.

Ở giai đoạn nặng hơn, tôm chết hàng loạt, tỷ lệ xuất hiện vết đen trên thân có thể đến 70% đàn tôm, gan tụy nhợt nhạt, ruột rỗng. Ở giai đoạn này rất dễ bị hiểu nhầm tôm bị hội chứng hoại tử gan tụy trên tôm, khiến việc điều trị không đúng hướng.

Xem thêm: Nguyên nhân – triệu chứng và cách điều trị bệnh hoại tử gan tụy ở tôm

Bệnh đốm đen trên vỏ tôm, tốc độ lan truyền nhanh

Tốc độ lan truyền Bệnh đốm đen trên vỏ tôm phụ thuộc vào chất lượng môi trường ao nuôi cũng như sức khỏe đàn tôm. Tốc độ lan truyền bệnh nhanh hơn được ghi nhận ở những ao nuôi có nồng độ NH3 và NO2 cao, hàm lượng oxy thấp, không xử lý vi sinh và xử lý đáy ao đúng cách.

Phòng bệnh Bệnh đốm đen trên vỏ tôm

Để phòng bệnh Bệnh đốm đen trên vỏ tôm hiệu quả, người nuôi cần có thói quen kiểm tra đàn tôm từ 20 ngày tuổi, có trường hợp chỉ 20 ngày tuổi nhưng tôm đã xuất hiện đốm đen. Cũng như quan sát các dấu hiệu khác như bỏ ăn hay tôm tấp mé…

Hiện nguyên nhân của Bệnh đốm đen trên vỏ tôm vẫn chưa được xác định, nhưng có tthể thấy dấu hiệu bệnh tương đồng với hội chứng hoại tử gan tụy. Về nguyên tắc các vấn đề bệnh do vi khuẩn có thể do nhiễm từ đàn bố mẹ hay do tác động xấu từ môi trường nuôi. Cho nên cách phòng bệnh nên áp dụng những cách sau:

Cải tạo ao nuôi kỹ lưỡng trước khi thả đàn, trước và sau khi xử lý diệt khuẩn cần kiểm tra mật độ vi khuẩn bằng đĩa thạch TCBS.
Lựa chọn tôm bố mẹ chất lượng cao, sạch bệnh EMS, đốm trắng, IHHNV…
Cần thả nuôi với mật độ thích hợp với diện tích ao nuôi, tránh thả dày, hệ thống cơ sở hạ tầng ao nuôi cần hoạt động tốt.
Sử dụng các chế phẩm sinh học thường xuyên và định kỳ trong suốt quá trình nuôi.
Điều chỉnh khoáng chất trong ao bằng Khoáng tạt Bột hoặc Khoáng tạt Lỏng, điều này giúp tăng sức đề kháng cho tôm cũng như tôm nhanh lột, cứng vỏ…
Điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp, tránh dư thừa gây ô nhiễm môi trường nước.
Kiểm tra hàm lượng Oxy trong ao, tránh tình trạng thiếu oxy trong thời gian dài khiến tôm bị Stress.
Nên kiểm tra tôm thường xuyên để phát hiện những thay đổi bất thường ở tôm.

Phương pháp chữa trị Bệnh đốm đen trên vỏ tôm

Tùy vào mức độ nhiễm bệnh ở tôm mà chúng ta có thể chữa trị một cách hiệu quả hay không. Quy trình chữa trị có thể áp dụng như sau:

Xử lý môi trường nước

Tiến hành diệt khuẩn trong ao phù hợp với tuổi tôm, giai đoạn này có thể lặp lại 2-3 lần tùy vào tình trạng nhiễm bệnh trên tôm.
Cấy vi sinh sau 36 giờ diệt khuẩn
Tăng cuồng sục khí trong ao.

Xử lý trên tôm

Giảm lượng thức ăn 10-30% và quan sát khả năng ăn của tôm.
Bổ sung vitamin C, khoáng chất, Vi sinh cũng như các hoạt chất tăng cường miễn dịch ở tôm

Hạn chế sử dụng kháng sinh trong thời gian điều trị, điều này làm tăng tỷ lệ kháng thuốc của vi khuẩn nếu dùng thuốc không đúng cách, tăng tỷ lệ tái phát và khó trị ở bệnh khác, gây ra biến đổi chủng khuẩn ảnh hưởng môi trường nuôi sau này.